YUMURTALIK DOKUSU FRAGMENTASYONU ve OTOTRANSPLANTASYONU: AZALMIŞ YUMURTALIK REZERVLİ KADINLARDA YUMURTA AKTİVASYONU
Bu çalışma Yakındoğu Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Tüp Bebek Merkezi’nde, Yakındoğu Üniversitesi Tıp Fakültesi ile Girne Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalları’nın işbirliğiyle yapılmaktadır.
Prof. Dr. Namık Kemal Duru, Yrd. Doç. Dr. Ali Cenk Özay, Yrd. Doç. Dr. Özlen Emekçi Özay, Yrd. Doç. Dr. Hanife Özkayalar, Doç. Dr. Süha Akpınar, Bio. Yasemin Türkcan Çavdarlı
Temel Bilgi
Kadınların yumurta havuzu çocukluk, ergenlik ve erişkinlik dönemleri boyunca giderek azalma gösterir. Ancak, kadınların % 1’inde hızlanmış yumurta rezervi kaybı ve sonuçta 40 yaşından önce menopoz ile Erken Yumurtalık Yetmezliği (Premature Ovaryan Yetmezlik) ortaya çıkar.
Azalmış Yumurtalık Rezervi ve kaçınılmaz Erken Yumurtalık Yetmezliği olan kadınlar sıklıkla infertilite (gebe kalamama) sorunu ile karşılaşırlar ve tedavisi en zor infertil hasta grubunu oluştururlar. Bu hasta grubunda önemli klinik problem, yumurtalıklarında istirahat halinde bulunan yumurtalar olmasına ve yumurtlama uyarıcı tedavi yapılmasına karşın, yumurta geliştirememeleridir. Hatta, yüksek doz Yumurta Uyarıcı Hormon (FSH/Follikül Stimulan Hormon) tedavisiyle bile çok sınırlı sayıda yumurta elde edilebilmektedir. Bu nedenle Erken Yumurtalık Yetmezliği tedavisi için ailelere genellikle Yumurta Bağışı (Donasyon) önerimektedir. Birçok aile de sosyal ve dinsel nedenlerle Yumurta Bağışı tedavisini yaptırmamaktadır.
Bilinen adıyla ‘Hippo Sinyal Yolağı’ türlerin organlarını optimal büyüklükte tutmayı sağlamaktadır. Bu yolak çalışmadığında büyüme başlamaktadır. Yumurtalık içindeki yumurta kümelenmesi de her yumurtanın en yakın komşu yumurtanın büyümesini engellemesi şeklinde oluşmaktadır. Boylece yumurta büyümesinin merkezden değil çevreden başlamasını açıklayabilmekteyiz. Ayrıca, yumurtalığın korteksi, büyüyen yumurtaların yakın bulunduğu medullaya doğru onların büyümesini engelleyici faktörler salgılar. Bu veriler, yumurtalık dokusunun anatomik yapısındaki her türlü değişim ve bozulmanın yumurtaların büyümesinin uyarılmasıyla sonuçlanacağını desteklemektedir.
Yumurtalık dokusunun fizik olarak fragmentasyonu (parçacıklara ayrılması) ve oto-transplantasyonu sonrası Tüp Bebek tedavisi Japonya’da Saint Marianna Üniversitesi, Danimarka’da Kopenhag Üniversitesi, Çin’de Zhengzhou Üniversitesi ve İspanya’da La Fe Üniversitesi’nde başarıyla uygulanmış ve Erken Yumurtalık Yetmezlikli kadınlar ‘kendi yumurtalarıyla’ gebe kalmışlar ve canlı-normal bebekler doğurmuşlardır.
Çalışmanın Amacı
- Transvaginal Ultrasonla Yumurtalık Biyopsisi yapmak :
Erken Yumurtalık Yetmezliği tanısı almış (25-39 yaşında, Antral Follikül Sayısı ≤5, AMH ≤ 0.7 ng/mL) hastalara öncelikle Transvaginal Ultrasonla Yumurtalık Biyopsisi yapmak ve istirahat halinde (büyütülebilir) yumurtalarının olduğunu belirlemek.
- Laparoskopik olarak Ovaryan Fragmentasyon (yumurtalık dokusunu çıkarmadan) ve ardından Tüp Bebek tedavisi yapmak:
Ovaryan Parcacıklanmanın Hippo Sinyal Yolağı’nı engelleyerek yumurta büyümesini ve Tüp Bebek tedavisinde yeterli sayıda yumurta elde edilmesini sağladığını göstermek.
- Laparoskopik olarak yumurtalık dokusu almak, fragmente etmek, oto-transplantasyon ve ardından Tüp Bebek tedavisi yapmak:
Ovaryan Parcacıklanmanın Hippo Sinyal Yolağı’nı engelleyerek yumurta büyümesini ve Tüp Bebek tedavisinde yeterli sayıda yumurta elde edilmesini sağladığını göstermek.
Yöntem:
- Transvaginal Ultrasonla Yumurtalık Biyopsisi
Sedasyon altında Yakındoğu Üniversitesi Tüp Bebek Merkezi’nde uygulanacaktır.
16 Gauge/20 cm/1 cm lik Atımlı TruCut Biyopsi yapılacaktır.
- Laparoskopik Ovarian Fragmentasyon ve Oto-Tranplantasyon
Genel anestezi altında Yakındoğu Üniversitesi Hastanesi Ameliyathanesi’nde uygulanacaktır. Bir ovaryum alınmadan parçacıklanacak ve ayrıca birkaç parça tüp serozasına oto-transplante edilecek ve hasta aynı gün taburcu edilecektir.
- Tüp Bebek
Yakın Doğu Üniversitesi Tüp Bebek Merkezi’nde uygulanacaktır.
Hastanın menstruasyonuyla birlikte Tüp Bebek tedavisine başlanacak, yumurta oluştuğunda toplanarak eşinin sperminin mikroinjeksiyonuyla elde edilecek embryolar transfer edilecektir.